CHƯƠNG I

CHƯƠNG I
TẦM LONG TRÓC MẠCH
A. HƯỚNG DẪN PHẦN TẦM LONG TRÓC MẠCH
Tầm long của đất kết gọi là Tầm Long Tróc Mạch. Từ gốc là tổ sơn long chia ra đi mọi nơi làm đất kết. Từ khởi thủy của long mạch là tổ sơn đến kết cuộc là đất kết. Khúc giữa là hành long.
Một thế long đi khởi từ tổ sơn, hành long có khi gần và có khi xa cả trăm, ngàn dặm mới đến đất kết. Long đi phải có nước đi theo và khi vào kết thì nước đó lại đổ vào minh đường.
Tổ sơn có nhiều hình dạng, nhìn tổ sơn có thể biết sau long đó sẽ hùng dũng hay suy nhược. Còn hành long thì chính long là cán long (cành lớn) và bành long là chi long (cành nhỏ).
Long đi có thể thuận theo chiều nước chảy, có thể nghịch lại chiều nước chảy, và cũng có thể quay ngang xa chiều nước chảy. Long đi thuận theo nước chảy gọi thuận long. Long đi ngược chiều nước chảy gọi là hồi long và đi ngang chiều nước chảy gọi là hoành long.
B. TẦM LONG TRÓC MẠCH
Câu 1: Tiên vấn tổ tôn, tổ giả, đột khởi nhất sơn vi tổ, phân hành thiên chi vạn điệp, như Côn Lôn sơn đột khởi vi tổ sơn, thị dã.
Tôn giả, ly tổ biệt khởi nhất sơn vi tôn, phân hành đông ngưng tay lũng như Vân Lĩnh, Đan sơn giáng nam thị dã
Trước tiên phải hỏi đến tổ tôn – Tổ là một núi đột khởi lên, rồi chia ra làm ngàn vạn chi nhánh – Như Côn Lôn sơn một mình cao vọt lên là tổ sơn vậy. Tôn là tự rời khỏi tổ sơn rồi cũng lại khởi lên một núi riêng biệt, phân hoành ra phương đông Ngung, tây Lũng xuống Nam phương Vân Lĩnh sơn, Đan sơn vậy.
Câu 2: Tổ hữu thủy tổ, thiếu tổ, tiên nhận thủy tổ, hà hữu hình tượng.
Tổ có thủy tổ và thiếu tổ. Trước hết phải nhận rõ hình tượng gì của nó.
Câu 3: Hình hữu hoa cái, tam thai, tượng hữu lâu đài, bảo điện, hoặc song phong tinh khởi, hoặc hữu mã yên cáo trục, trước hình kỳ lân, phương hoàng sơn thế, thượng tự, hạ tự, vương tự, nhân tự, thiên tự, ngũ phẩm bất đồng – Kim tinh, mộc tinh, hỏa tinh, thổ tinh, ngũ hành hữu dị, hoặc như vân lôi nhi khởi, hoặc như qua đằng nhi lai, hoặc như thương như khố, hoặc như cổ như kỳ. Nhược kiến tổ tông tủng bạt, nhất định tử tôn tranh hùng.
Về hình thì có Hoa Cái – Tam Thai. Về tượng thì lâu đài bảo điện. Cũng có khi hai ngọn vươn lên giống như cánh chim. Hình có thể giống như yên ngựa cáo trục, hình kỳ lân, phụng hoàng hoặc hình chữ thượng, chữ hạ, chữ vương, chữ nhân, chữ thiên năm phẩm khác nhau.
Kim tinh, hỏa tinh, mộc tinh, thổ tinh… năm hành phân biệt. Hoặc như mây sấm dâng lên, hoặc như giây dưa man bò lại, hoặc như kho tàng hoặc như cờ trống.
Nếu thấy tổ tôn cao vút chắc chắn con cháu sẽ hùng cường.
Câu 4: Tổ hữu vạn hình yếu dương suy lực, hồi nhi luận, tiên quan kỳ tổ tông khởi, thứ kỳ chi cán; cán giả, chính mạch chi sở hành, chi giả bàng chi, chí sở khứ, cán giả, tùy tiết nhi phát, chi giả nhất đại nhi suy, tiên luận sơn, hậu luận thủy.
Vì tổ sơn có hàng vạn hình trạng, cần phải dùng mục lực mà suy luận. Trước hết hãy xem tổ tông rồi xem đến chi cán – Cán (thân, cây) là đường đi của chính mạch. Chi (cành cây) là lối đi của hàng chi.
Đại để về cán thì mỗi đốt một đời – Còn chi thì chỉ có một đời phát rồi suy.
Trước hết bàn đến sơn, sau mới bàn đến thủy.
Câu 5: Hoặc trường giang, trường khê hoặc đại hồ đại trì, duyên khê nhi chí, phát trì nhi lai, trường thanh khuất khúc vi quý, khí thiển bạc ư trọc, trực lưu vi tiện cách.
Hoặc sông dài suối dài, hoặc hồ rộng ao rộng. Mạch theo ven sông ven suối đến. Khởi từ hồ ao lại. Nước trong trẻo đi khuất khúc là quý khí, còn nước u trọc, chạy thẳng là tiện cách.
Câu 6: Đăng sơn tầm tổ tông, đáo xứ vấn thủy khẩu.
Lên núi để tìm tổ tông, đến huyệt trường phải kiếm thủy khẩu.
Câu 7: Cứ tổ tông nhi mạch tầm lạc, vấn thủy khẩu nhi định lai long – Thủy khẩu phóng Nam, mạch tầm Bắc. Thủy khẩu quy Đông mạch vọng Tây.
Cứ theo tổ tông tìm mạch lạc, hỏi thủy khẩu mà định lai long, Thủy khẩu phóng Nam thì long mạch từ Bắc đến. Thủy ra ở phía Đông thì Long mạch kiếm tìm ở phía Tây.
Câu 8: Dục tường quan giả, tiên khán thủy, hậu khán sơn.
– Dục cấp quan giả, vị khán sơn, tiên khán thủy.
Muốn cho xem tường tận, thì trước phải xem thủy, sau mới xem đến sơn. Còn muốn xem vội thì ngược lại, ta xem sơn trước, sau mới xem đến thủy.
Câu 9: Mạch hữu liên sơn nhi hạ, hữu độ giang nhi lai, hoặc mã đề nhi hành, hoặc bàng hồng nhi khởi.
 Mạch có khi đi liền liền, từ núi cao chạy xuống lại có khi mạch qua sông mà lại, cũng có khi mạch đi lỗ chỗ như vết chân ngựa, hoặc có lúc lặn qua ruộng rồi mới nổi lên.
Câu 10: Thiết thiết tường kỳ bát tự thủy phân, khẩu hiện kỳ lưỡng chi, sơn dẫn hữu thuận thế, nghịch thế, hữu hồi long, hoành long.
 Nhưng trước hết phải tìm long xuất tổ đi ra phải có “bát tự thủy phân” (2 bên có 2 giòng nước). Long đi có thể đi thuận theo dòng nước, từ ngọn nước đi xuôi (thuận long) và cũng có thể đi nghịch với chiều xuôi của dòng nước (nghịch long – hồi long), hoặc bỏ dòng nước mà quay ngang đi xa xa (hoành long).
Câu 11: Thuận giả, cầu kỳ nghịch, nghịch giả cầu kỳ thuận, thuận nghịch cầu kỳ chứng tá, hồi hoành cầu kỳ thác lạc.
 Long đi thuận phải tìm nghịch, long đi nghịch phải tìm thuận – Thuận nghịch phải tìm chứng tá – Muốn biết hồi hoành ta tìm thác lạc.
Câu 12: Địa thế bản tự Bắc chí Nam, kiến kỳ nghịch hành vi quý
 Trên nguyên tắc, long đi thuận là từ Bắc xuống Nam (cũng có khi từ Tây Bắc xuống Đông Nam) – Nếu long đi nghịch lại “thế thuận” của long quý.
Câu 13: Thủy thế bản Đông quy, bối tây kiến kỳ khúc khuất vi kỳ.
Cũng trên nguyên tắc thì thủy chạy từ Tây sang Đông, (ở Trung Quốc) cũng có khi từ Tây Bắc xuống Đông Nam (ở Việt Nam) nếu sau lưng ở phía Tây mà thấy nước chảy khuất khúc là nước hạ (thủy tốt).
Câu 14: Đại tiểu nhất đốn khởi thành quách vi đại địa. Tiểu hình thế bạc, đơn vị tiểu địa
 Lớn nhỏ núi cũng chỉ khi đốn khi khởi, nhưng nếu có thành quách bao vây thì lại đại địa. Còn nếu thấy núi nhỏ bé, thế đơn côi bạc mỏng là tiểu địa.
Câu 15: Liên sơn tầm kỳ phiên thân.
 Hạ sa quan kỳ hồi đầu
Nếu thấy dãy núi liền liền ta tìm chỗ nó trở mình.
Nếu thấy núi soải xuống thấp ta xem chỗ nó quay đầu.
Câu 16: Đại địa giả, tầm yêu, lý, hạc.
 Tiểu địa giả, tầm đầu khí thụ.
Nếu là đại địa ta tìm chỗ huyệt tọa lạc trên lưng.
Nếu là tiểu địa ta tìm chỗ thụ khí ở đầu.
Câu 17: Tam chi tề hành đoản giả vi chân
 Lưỡng mạch tịnh hành, nghịch giả vi quý.
Nếu thấy ba chi cùng đi thì chi nào ngắn nhất là thật. Nếu thấy hai mạch cùng đi, thì mạch nào quay ngược lại là quý.
Câu 18: Thuận giả, tầm kỳ chính mạch
 Kỵ giả tầm kỳ tích
Thế long thuận ta tìm chính mạch.
Thế kỵ ta tìm sống lưng.
Câu 19: Uyển chuyển giả, tầm trực
 Chân ngạnh giả, vật thứ
Mạch đi uyển chuyển ta tìm chỗ ngay ngắn.
Mạch đi thô ngạnh ta không dừng.
Câu 20: Mạch hành như qua đằng, đa hữu mạch.
Mạch đi như dây dưa (sinh động khi quay sang phải khi quay sang trái) là có nhiều chỗ đi đến đất kết.
Câu 21: Như thảo vĩ thiếu chân, bác long hoán cốt tầm lão long sinh nộn.
Mạch đi lờ mờ như vệt đuôi rắn luồn trong cỏ là hình tích long đang “bác long hoán cốt” (chuyển từ hùng dũng sang nhu hòa) ta tìm xem lão long sinh ra long trẻ, long non tơ (rất tốt).
Câu 22: Nhược kiến nhất trùng bảo khỏe, nhất trùng khai, đích hữu công hầu tại thử gian.
 Nhất sơn loạn bảo, nhất sơn cố, đích hữu công khanh cư thử trú.
Nếu thấy thế núi:
– Một lần bao bọc, một lần mở ra là đích thực có đất công hầu tại chỗ này.
– Lại thấy một núi vòng ôm, một núi ngoảnh lại cũng là đích thực có đất rộng công khanh ở nơi này.
Câu 23: Bình điền bình địa khởi sơn lôi, sơn túc hữu huyệt tại thử gian.
 Bình điền bình địa khởi thạch đa, đa sa hữu huyệt đa cát khánh.
Nơi bình điền bình địa mà thấy có núi cao nổi lên thì chân núi hay có huyệt. Cũng nơi bình điền bình địa mà thấy nổi lên cát đá, thì hay có huyệt tốt.
Câu 24: Chúng sơn cao tầm đê
 Chúng sơn đê tầm cao.
Chung quanh nhiều núi cao ta tìm huyệt ở chỗ thấp.
Chung quanh đều thấp ta tìm huyệt ở chỗ cao.
Câu 25: Thập trường nhất đoản giả vi chân.
 Thập đoản nhất trường giả vi chủ.
Mười cái dài có một cái ngắn thì cái ngắn là thật.
Mười cái ngắn có một cái dài thì cái dài làm chủ.
Câu 26: Bình địa tầm hạc tất, phong yêu, đại phụ quan toán sà hôi.
Nơi bình địa ta tìm chỗ gối hạc lưng ong, nơi gò lớn ta tìm vết mạch nổi lên như rắn bò trên cỏ.
Câu 27: Duyên khúc mạch nhận kỳ châu.
 Chân mạch tầm kỳ khúc.
Mạch quanh co ta tìm chỗ thực.
Mạch thực ta tìm chỗ quanh co.
Câu 28: Tầm địa chi pháp, tiên vấn tổ tông, khước tòng chi mạch, khán hành tung tích chân long tận xứ, kham vi dụng đích. Hậu long tiên, mạc kiến trùng trùng đốn khởi, tiền nghênh tống, hậu nghinh, phong bất xuy, mạch bất đoạn, chúng thủy giao hợp, nội vi thành, ngoại vi quách, thủy khẩu quan lan – Thử đại địa giả.
Phàm tìm đất trước hết hỏi tổ tông, rồi lại từ đó xem các chi nhánh. Coi xem tung tích chân long đi đến chỗ nào là cùng xứ, đáng dùng được.
Như phía hậu long, thấy có màn trướng trùng trùng đốn khởi – Đằng trước có đón, đằng sau có đưa – Lại có chỗ gió không thổi suốt tới (tàng phong mới tụ khí) – và mạch không bị đứt đoạn – lại thêm có nhiều thủy giao hội – mà bên trong có thành, bên ngoài có quách – lại thêm có thủy khẩu rành mạch. Đấy chính là đại địa vận vậy.
Câu 29: Nhược kiến nhất chi sơn, nhất phái thủy, đơn hổ, đơn long, đơn sơn dẫn, đơn thủy sở tòng, tiểu địa giả.
Tầm long bất dị, điểm huyệt vưu nan.
Còn thấy có một chi sơn, một phái thủy, một đơn long, một đơn hổ, một núi hướng dẫn, một nước chảy theo, chỉ là tiểu địa thôi.
Tầm long không dễ, mà điểm huyệt càng khó vậy.
CÁC KIỂU ĐẤT QUÝ
THÁI CỰC CHI ĐỒ
Đệ nhất cách
HỮU ĐỆ NHẤT CÁCH
 Thiền thiều mạch khởi tố phương la
 Nhập não tu cầu lưỡng thủy lai
 Hậu hợp đường tiền tiên tối hảo
 Tự nhiên phú quý đích vô sai.
CÁCH THỨ NHẤT
Đùn đùn mạch tự tổ sơn lai.
Đến huyệt hai dòng nước khép đai
 Thủy hậu hợp tiền, hồ nguyệt ánh.
 Giàu sang đoán trước tất không sai.